دکتر غلامرضا رئیسی

خشکی شانه(شانه منجمد)
علی رغم درمانهای متعدد طب فیزیکی در خشکی شانه هنوز یکی از معضلات درمانی است. هرچه بیمار دیرتر مراجعه نماید و اقدامات توانبخشی دیرتر آغاز شود پاسخ درمانی مناسب بدست نمی آید. در این بیماری حرکات شانه در جهات مختلف مخصوصا چرخش به داخل محدود می شود.این بیماری در افرادی 40 تا 60 سال بیشتر دیده می شود اما افراد مبتلا به دیابت، مشکل تیروییدی، مشکل قلبی، سکته مغزی، مشکلات ریوی، مشکل دیسک گردن، بی حرکت کردن شانه برای مدتی، سرطان ناحیه شانه، برخی داروها مثل فنوباربیتال، دسته دارویی کینولونها،و ایزونیازید همراه با خشکی شانه می باشند. در این بیماری تیپ شخصیت و زمینه ژنتیک نیز مهم است.

در مواردی بیماری که با خشکی شانه مراجعه نموده مشخص می شود که مبتلا به دیابت است. یا در موارد زیادی فرد به حساس به قند است. بنابراین در تمام بیماران باید قند خون و تست تحمل گلوکز اندازه گیری شود. با توجه به مقاوم بودن خشکی شانه در بیماران دیابتی هرچه سریعتر باید درمان شوند.

در مراحل اولیه بیمار از درد بخصوص اشکال در خوابیدن شاکی است. در این مرحله متاسفانه افراد نا آشنا توصیه به بی حرکتی شانه می کنند که در صورت بی حرکتی باعث افزایش سرعت خشک شدن شانه می شود.
در مرحله بعدی درد کمتر می شود اما خشکی شانه بیشتر می شود. بیمار قادر به شانه کردن موها نیست. در مرحله بعدی بتدریج حرکت شانه بر می گردد. اما بدون درمان ممکن است مدتها(حتی چند سال ) طول بکشد.

مهمترین برنامه درمانی برای بیماران ورزشهای شانه است که توسط متخصصین طب فیزیکی تجویز می شود.بیمار بهتر است قبل از انجام ورزش دارو مصرف نماید و شانه را گرم کند و پس از پایان ورزش از سرما استفاده کند. پاسخ به درمان معمولا کند است.ورزش باید کوتاه مدت یعنی 5 دقیقه اما حداقل چهار بار در روز باشد. انجام کشش بمدت سه دقیقه در هر ساعت روش مفید تری است. و نتایج خوبی داشته است.

استفاده از ماساژ بخصوص در پشت مفصل موثر است. طب سوزنی نیز برای درمان شانه منجمد استفاده شده است.استفاده از تحریکات الکتریکی، اولتراسوند، اشعه گرمایی نیز در صورت صلاحدید پزشک ممکن است موثر باشد.

کشش باید با ملایمت انجام شود. کشش شدید در این بیماران ممنوع است. بخصوص در مراحل اولیه که بیمار درد دارد. ورزشهای تقویت عضلات پس از بهبود حرکت بیمار شروع می شود . برخی موارد ورزشهای تقویتی تا بهبود دامنه حرکتی شانه ممنوع است. در صورت انجام اقدامات توانبخشی بصورت مناسب تا 90 در صد بیماران بهبود می یابند.

اگرچه در التهاب شانه حرکت بازو به خارج ممنوع است. اما در خشکی شانه کشش در این حالت توسط درمانگر کمک کننده است. لذا تشخیص این دوحالت از یکدیگر مهم است.

گاهی وقتها فیزیوتراپی باعث بدتر شدن علایم بیمار می شود در این صورت باید به پزشک جهت ارزیابی درمان اطلاع داده شود. در این صورت تزیق داخل مفصلی یا دور شانه انجام می شود. در صورتی که درد شدید باشد به حدی که بیمار قادر به انجام ورزش نباشد، انجام تزریق داخل مفصلی یا بلوک اعصاب اطراف شانه می تواند بیمار را برای انجام ورزش آماده سازد. در تزریق اغلب از مواد حاوی کورتون استفاده می شود لذا ممکن است بطور موقت قند خون افزایش یابد.

تحقیقات خانم دکتر احدی و همکاران در بخش طب فیزیکی و توانبخشی بیمارستان فیروزگر اثر طب سوزنی در درمان خشکی شانه را نشان داده است. همچنین استفاده از کلسیتونین می تواند در این بیماران کمک کننده باشد.اگر بیمار با اقدامات توانبخشی مناسب تا 6 ماه بهبودی نداشت برای درمان جراحی ارجاع می گردد.

عناوین مطالب طب فیزیکی

برچسبها: خشکی شانه, شانه منجمد, فوق تخصص شانه, درد کتف, ورزش کتف