دکتر غلامرضا رئیسی

استفاده از نام استاد در مقاله یا حتی در بخش تشکر بدون اجازه او نیز نوعی سرقت علمی است.

دزدی ادبی

اگرچه سرقت ادبی پدیده جدیدی نیست و گاهی باعث جنجال می شود اما هرروز توجه زیادتری به این بحث می شود. اخیرا یکی از مجلات اعلام کرده که با توجه به اینکه اکثر مقالات دارای سرقت ادبی می باشند،هیچ مقاله ای را از ایران پذیرش نمی کند. جدا از مسایل سیاسی و فشارهایی که برای انتشار مطلب بر محققین ما وحود دارد. این پدیده بصورت گسترده ای دیده می شود . اما بنظر می رسد بسیاری از محققین جوان ما با این پدیده بخوبی آشنا نیستند و بخشی از مسولیت متوجه خود ما بعنوان استادان این چهره های جوان است. اما خوشبختانه بسیاری از موارد بدون آگاهی از مصادیق دزدی ادبی می باشد. از طرف دیگر عدم تسلط کافی به زبان انگلیسی باعث می شود بطور خواسته و ناخواسته از سایر مقالات کپی برداری شود. تحقیقات در مورد درصد موارد سرقت ادبی در آمریکا آماری حدود 60 درصد را ذکر می کند

گاهی دانشجویان و دستیاران از روش حفظ کردن مطالب بخصوص در پزشکی می پرسند. یکی از روشهایی که باعث می شود مطالب در ذهن بماند و من از این روش استفاده می کنم این است که بر روی هر جمله کتاب فکرمی کنم. و منبع آنرا مطالعه می کنم. اینکه چند نفر بر روی یک پروژه در چند نقطه عالم کار کرده اند این روند چند ماه تا چند سال طول کشیده تا نهایتا یک جمله به علم اضافه شده چطور این پروژه انجام شده و نهایتا چگونه می توان آنرا ادامه داد شاید موثرتررین روش برای این است که مطلبی را برای همیشه در ذهن داشته باشیم. مطالب جدید برای ماندن در مغز نیاز به ریشه دارند و ادامه مطالعه در آن زمینه باعث حفظ مطلب در مغز می شود اما این مقدمه برای این بود که احترام به یافته های دیگران را یاداوری کنم. این احتراب بخشی از مسولیت حرفه ای ما یا پروفشنالیسم می باشد.

دزدی ادبی اگرچه شامل کپی کردن مطلب فرد دیگر و انتشار آن به نام خود است اما مصادیق دیگری نیز دارد. که عدم اطلاع از آنها در بسیاری از موارد عامل ایجاد مشکل برای ماست و دانستن آنها باعث می شود به راحتی از برخوردهای که با ما می شود ممانعت کنیم.

طبق قوانین آمریکا نوشت ها و ایده ها سرمایه ادبی محسوب شده و مشمول حق کپی رایت می باشند. تمام موارد نوشتاری حتی بصورت فایل کامپیوتری مشمول کپی رایت می باشند.

موارد زیر مصداق دزدی ادبی است.

انتشار مطلب فرد دیگر بنام خود

کپی کردن ایده ها ئ کلمات فرد دیگر بدون مجوز

نگذاشتن نقل قول فرد دیگر در علامت نقل قول "" بطور معمول اگر بیش از 8 کلمه از یک مطلب را ذکر نمایید علاوه بر ذکر منبع لازم است مطلب ردا در "....." قرار دهیم.

کپی کردن بخش از مطلب یا ایده به نحوی که اکثر کار شما را تشکیل دهد.

اکثر موارد سرقت ادبی با ذکر ماخذ قابل پیشگیری است.

چه مواردی نیاز به ماخذ دارند.

هرگاه نقل قول می کنیم

هرگاه مطلبی را با بیان دیگری می نگاریم

هرگاه ایده ای را بیان می کنیم که فردی قبلا بیان کرده است

هرگاه مطلبی را به کار فرد دیگری ارجاع می دهیم

هرگاه کار فرد دیگر در انجام کار فعلی ما موثر بوده است.

ساده اندیشانه است اگر بپنداریم عدم بیان منبع باعث تقویت مقاله ما می شود. امروزه دسترسی به مطالب در اینتر نت بسیار سهل شده و نرم افزار های متعددی برای بررسی مقالات در دسترس است. اولین کاری که گروه ادیتورها می کنند بررسی مقاله از لحاظ سرقت ادبی است و اگر حتی بخشی از مقاله کپی برداری شده باشد برای داوری ارسال نمی شود.

گاهی مرز بین دزدی ادبی و نتایج تحقیق خودمان روشن نیست گاهی علی رغم ذکر ماخذ سرقت ادبی کردیم و گاهی از مطلب خودمان سرقت ادبی می کنیم برخی از مصادیق سرقت ادبی مورد بحث است . موارد زیر انواع سرقتها است که بحثی در آنها نیست:

نویسنده اصلی نامشخص"The Ghost Writer"

نگارش مطلب فرد دیگر بنام خودمان کلمه به کلمه

کپی مطلب:

برخی از مطالب یک مقاله را بصورت تکه تکه کپی می کنیم

برخی مطالب را از چند منبع به هم کپی می کنیم تا منبع اصلی مشخص نشود"The Potluck Paper"

مطلب فرد دیگر را تا حدی تغییر می دهیم"The Poor Disguise"

مطلب فرد دیگر را بازنویسی می کنیم (تغییرات بیشتر) "The Labor of Laziness"

دزدی از مطلب خودمان: علی رغم ارسال و چاپ مطلب در یک مجله و وگذاری حق کپی رایت آنرا با تغییراتی دوباره چاپ می کنیم.

گاهی علی رغم ذکر منبع دزدی ادبی کرده ایم:

ذکر نویسنده ولی عدم ذکر منبع بطور کامل

اشتباه نوشتن منبع

ذکر کلمه به کلمه مطلب یک نویسنده بدون قرار دادن در علامت نقل قول "..."

نوشتن منبع در جای نا مناسب. مثلا اگر منبع در بین دو جمله از یک نویسنه قرار گیرد، جمله دوم سرقت ادبی است.

استفاده از نام استاد در مقاله یا حتی در بخش تشکر بدون اجازه او نیز سرقت ادبی است.

موارد دیگری نیز بعنوان سرقت ادبی ذکر شده اند که مورد بحث می باشند.

دانلود رایگان کتاب منشور و موازین اخلاق پژوهش

این بحث عمدتا از http://www.plagiarism.org می باشد. سایر منابع در زیر آورده شده:

Sierles F, Hendrickx I, Circle S. Cheating in. Rennie SC, Crosby JR. Are “tomorrow’s doctors” honest? Questionnaire study